H4-2: Passing en speling herstellen
De sax gaat een stuk moeilijk lopen als alle kleppen een goede passing hebben en als alle assen optimaal functioneren. Alle kleppen worden daarom gecontroleerd op de volgende zaken:
- afwezigheid van speling tussen de posten (in de richting van de as)
- afwezigheid van zijwaartse speling bij de linker palm keys en de rechter palm keys
- evenwijdigheid met het toongat
- soepel draaien van de assen.
- soepel draaien van de rollers
H3-3 Vlakken toongaten
Toongaten goed sluitend maken lukt alleen maar als de toongaten goed vlak zijn. Er is speciaal gereedschap voor te koopmaar het is ook eenvoudig zelf te maken.
H2-4 Saxofoon uitdeuken
Over het uitdeuken van de sax is veel te vertellen.
Er zijn veel verschillende methoden toe te passen en uitdeuken komt meestal neer op het wisselen van methode op het juiste moment.
De volgende methodes
- stalen kogels en magneetsysteem
- staf met stalen kogels
- wringen met een conische houten pen
- drijven met een stalen staf en een lichte hamer
H3.4 Saxofoon body recht maken
Om de een of andere reden trekken saxofoons krom. De reden die ik daarvoor vermoed is de aanwezigheid van spanningen in de body veroorzaakt door het trekken van de toongaten. In ieder geval is opvallend dat juist een saxofoon altijd krom trekt in de richting van de kant van de toongaten.
Het corrigeren van een kromming is over het algemeen niet moeilijk. Je moet er alleen wel wat lef voor hebben.
Algemeen komt het rechten neer op het klemmen van een pen in de kop van de saxofoon en geven van een subtiele klap.
J.L. Smith heeft een goed filmpje op youtube gezet waarin het principe wordt gedemonstreerd:
{youtube}oN9TQTTEPJg{/youtube}
H2-2 Kleppen schoon maken
Dit is onderdeel van het sax revisie handboek. Dat is een levend leerboek. Wat ik al doende leer en afleer probeer ik hier vast te leggen. Het mijn eigen geheugensteun en anderen mogen dit voor eigen risico gebruiken.
Kleppen leeg maken, dat betekent de polster verwijderen en de lijm verwijderen.
De voor de hand liggende manier is de kleppen verwarmen en als de lijm zacht is de polsters uit de klep verwijderen.
Er wordt gezegd dat het verstandig is oude lijmresten te verwijderen voordat je nieuwe polsters gaat monteren. Daar zit wel wat in. Het mengen van allerlei verschillende type lijm is waarschijnlijk niet bevorderlijk voor de goede hechting.
Bij de meestal transparante smeltlijm gaat dat wat lastiger dan bij vaak rode schellak. De schellak kun je beter eerst laten afkoelen waarna het met een scherpe punt van bijvoorbeeld een schroevendraaier eenvoudig is te verwijderen.
Zelf ga ik niet heel ver met het schoonmaken van de binnenkant van de kleppen. Ik schuur ze niet blinkend schoon.
Saxofoon reparatie handboek
De saxofoon solderen
Het onderstaande overzicht geeft de vaardigheden aan die nodig voor het solderen van onderdelen van de saxofoon.
- zacht solderen posten haken en duimsteun op de body
- hardsolderen aan kleppen en posten
Per onderdeel is beschreven wanneer het nodig is, welke opties er zijn en welke problemen er zich voor kunnen doen.
H3-0 De saxofoon uitdeuken en richten
Het onderstaande overzicht geeft de vaardigheden aan die nodig voor het uitdeuken en richten van onderdelen van de saxofoon.
- nek uitdeuken
- knik uit nek halen
- uitdeuken body
- uitdeuken beker
- uitdeuken onderbocht
- toongaten rond en vlak maken
- uitdeuken kleppen
- vlak maken kleppen
- rechten body
- rechten assen
- rechten holle assen
Per onderdeel is beschreven wanneer het nodig is, welke opties er zijn en welke problemen er zich voor kunnen doen.
H4-1 Kleppen sluitend maken
Het onderstaande overzicht geeft de vaardigheden aan die nodig voor het sluitend maken van kleppen van de saxofoon.
- polsters opmeten
- kleppen (her)stellen
- polsters inlijmen
- Polsters sluitend maken
- synchroniseren
- veerdruk corrigeren
- klephoogte instellen corrigeren
- nacontrole
Per onderdeel is beschreven wanneer het nodig is, welke opties er zijn en welke problemen er zich voor kunnen doen.
Saxofoon reparatie handboek
Kleppen sluitend maken
Het onderstaande overzicht geeft de overige kennis die nodig om saxofoon te repareren.
- namen van alle onderdelen
- namen van materialen
- arbo kennis
- marktwaarde van tweedehands saxofoons *
- de weg naar onderdelen leveranciers *
- het juiste gereedschap voor het juiste doel
Per onderdeel is beschreven wanneer het nodig is, welke opties er zijn en welke problemen er zich voor kunnen doen.
Saxofoon reparatie handboek
De saxofoon schoonmaken en poetsen
Het onderstaande overzicht geeft de vaardigheden aan die nodig voor het schoonmaken van onderdelen van de saxofoon.
- nek schoonmaken
- body schoonmaken
- kleppen schoonmaken
- cups schoonmaken
- assen en schroefjes schoonmaken
- blauw maken veren
Per onderdeel is beschreven wanneer het nodig is, welke opties er zijn en welke problemen er zich voor kunnen doen.